Tại Việt Nam, nhiều bệnh nhân mỡ máu và đái tháo đường vẫn còn tập trung quá nhiều vào việc kiểm soát các chỉ số xét nghiệm mà chưa nhận thức đầy đủ về nguy cơ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ hay mất thị lực. Thực tế, hiểu đúng về bệnh và tuân thủ điều trị không chỉ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả mà còn là chìa khóa phòng ngừa biến chứng nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe toàn diện.
Nguy cơ rối loạn mỡ máu từ thói quen ăn uống và lối sống thiếu lành mạnh
Chế độ ăn giàu tinh bột, ít chất xơ, cùng lối sống ít vận động và tiêu thụ rượu bia thường xuyên đã khiến tỷ lệ rối loạn chuyển hóa, đặc biệt là tăng triglyceride và LDL-C (cholesterol xấu) ngày càng gia tăng ở người Việt. Đối với người mắc đái tháo đường, biến chứng võng mạc là mối đe dọa hàng đầu đến thị lực và chất lượng cuộc sống.
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin thiết yếu giúp người bệnh chủ động hơn trong quá trình điều trị và phòng tránh biến chứng.
Triglyceride và LDL-C cao – mối nguy âm thầm cho sức khỏe tim mạch
Theo khảo sát, lượng tinh bột người Việt tiêu thụ mỗi ngày có thể tương đương với mức tiêu thụ cả tuần của người châu Âu – điều này góp phần thúc đẩy tình trạng tăng triglyceride và LDL-C. Hai yếu tố này đều là “thủ phạm” hàng đầu gây ra các bệnh lý tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
3 thay đổi quan trọng giúp kiểm soát mỡ máu:
-
Chế độ ăn uống lành mạnh: Giảm lượng tinh bột tinh chế (cơm trắng, bánh mì trắng), tăng cường thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, ngũ cốc nguyên cám, trái cây ít đường…
-
Vận động thường xuyên: Duy trì tập luyện ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần với các hoạt động như đi bộ nhanh, chạy bộ, yoga… để cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm mỡ máu.
-
Hạn chế rượu bia: Người Việt hiện tiêu thụ rượu bia gấp 4 lần người Singapore – yếu tố làm tăng nguy cơ rối loạn mỡ máu. Cắt giảm rượu bia giúp kiểm soát triglyceride hiệu quả hơn.
Trong nhiều trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc hạ mỡ máu như statin hoặc fenofibrate để kiểm soát tình trạng tăng đồng thời cả LDL-C và triglyceride. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần tuân theo hướng dẫn và theo dõi sát sao từ bác sĩ chuyên khoa.
Đừng chỉ lo “đưa chỉ số về mức bình thường” – Hãy phòng ngừa biến chứng!
Không ít người bệnh cho rằng điều trị chỉ nhằm đưa các chỉ số xét nghiệm về mức an toàn. Nhưng thực tế, mục tiêu lớn nhất là phòng tránh biến chứng – đặc biệt là các biến cố tim mạch hoặc tổn thương các cơ quan đích như mắt, thận.
Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA), kiểm soát hiệu quả đường huyết và mỡ máu có thể giúp giảm tới 50% nguy cơ biến chứng tim mạch. Vì vậy, việc dừng thuốc đột ngột khi chỉ số trở về bình thường là một sai lầm nghiêm trọng, có thể dẫn đến tái phát hoặc làm bệnh tiến triển nặng hơn.
Người bệnh cần duy trì điều trị đúng liều, đúng thời gian theo chỉ định. Tái khám định kỳ là cách để bác sĩ đánh giá và điều chỉnh phác đồ phù hợp nhất với từng giai đoạn của bệnh.
Biến chứng võng mạc đái tháo đường – đừng chủ quan với đôi mắt
Võng mạc đái tháo đường là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người bệnh. Khoảng 40–45% bệnh nhân đái tháo đường gặp vấn đề về võng mạc – nhưng đa số không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu.
Việc khám mắt định kỳ mỗi năm giúp phát hiện sớm các tổn thương. Bác sĩ nhãn khoa có thể sử dụng các công nghệ hiện đại như chụp đáy mắt, OCT để đánh giá võng mạc. Khi phát hiện tổn thương, điều trị bằng laser hoặc tiêm nội nhãn có thể giúp ngăn chặn tiến triển bệnh.
Ngoài ra, hoạt chất fenofibrate hiện đã được chứng minh có thể làm chậm tiến triển bệnh võng mạc đái tháo đường ở giai đoạn sớm – giúp hỗ trợ bảo vệ thị lực hiệu quả. Tuy nhiên, việc sử dụng fenofibrate cần kết hợp chặt chẽ với kiểm soát đường huyết và có chỉ định từ bác sĩ.
Lựa chọn thuốc an toàn – nền tảng của điều trị bền vững
Thuốc không rõ nguồn gốc hoặc kém chất lượng không chỉ giảm hiệu quả điều trị mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe. Người bệnh cần mua sản phẩm tại nhà thuốc đạt chuẩn, đảm bảo nguồn gốc rõ ràng và được cấp phép.
Tuyệt đối không tự ý thay đổi loại thuốc, liều lượng hoặc ngưng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ. Việc thảo luận kỹ với bác sĩ về các thay đổi trong phác đồ là cách tốt nhất để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.
Kiểm soát mỡ máu và đái tháo đường không chỉ dừng lại ở việc đưa chỉ số xét nghiệm về mức bình thường. Quan trọng hơn, đó là hành trình chủ động phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ và mất thị lực. Thay đổi lối sống, tuân thủ điều trị, khám mắt định kỳ và lựa chọn thuốc uy tín sẽ giúp người bệnh sống khỏe mạnh và bền vững hơn mỗi ngày.
